โรค fip แมว หรือ โรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบในแมว หรือชื่อภาษาอังกฤษ Feline Infectious Peritonitis [FIP] เป็นโรคที่ติดเชื้อที่เกิดขึ้นจากระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งจะทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดอักเสบ ซึ่งถ้าเกิดขึ้นกับอวัยวะใดๆนั้นก็จะเป็นผลเสียทำลายระบบต่างๆซึ่งสามารถพบได้บ่อยว่ามีผลกับอวัยวะในช่องท้องอวัยวะในช่องอก ตา และรวมถึงระบบประสาท โรคนี้มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสโคโรน่าในแมว (feline coronavirus = FCoV) ซึ่งไวรัสโคโรน่าในแมวนั้นคนละสายพันธุ์กับเชื้อไวรัสโคโรน่าในคนที่แพร่ระบาดอยู่ในขณะนี้ โรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบในแมว (FIP) โรคอันตรายถึงชีวิต
ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 type 1. virulent feline coronavirus FCoV 2. Genetic recombination ซึ่งทั้งสองชนิดแสดงอาการเหมือนกัน โดยขึ้นกับพันธุกรรม แมวในแต่ละตัว ซึ่งเกิดจากสิ่งแวดล้อมในแต่ละตัวพื้นที่เลี้ยงแตกต่างกัน โรคfip
สายพันธุแมวที่มักพบได้บ่อย
โรคfip สายพันธุ์ที่พบได้บ่อยได้แก่ Bengals, Abyssinians, Himalayans, Birmans, Rexes, Burmese, Australian Mists, British Shorthairs, Cornish Rex รวมทั้ง Domestic Shorthairs และ Persians
ช่วงอายุที่มักจะเป็น
fip แมว ช่วงอายุที่มีความเสี่ยงสูงที่จะพบได้บ่อย ได้แก่แมวอายุน้อยกว่า 2 ปี และแมวแก่อายุมากกว่า 17 ปีคือช่วงที่มีภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรง โรค fip แมว
แนวทางการวินิจฉัย
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ แมว การวินิจฉัยยืนยันโรคนี้สามารถทำได้หลังจากที่ โรค fip แมว อาการ สัตว์ป่วย เสียชีวิต และทำการตรวจโดยการผ่าพิสูจน์และยืนยันทาง พยาธิวิทยา นอกจากนั้น ยังสามารถใช้การตรวจวินิจฉัยหลายอย่าง ประกอบเพื่อช่วยในการวินิจฉัย แต่ไม่สามารถใช้วิธีการ ตรวจเพียงอย่างเดียวเพื่อวินิจฉัยโรคนี ้ได้ โรคfip ในแมว
- ประวัติ มีประวัติการมีแมวหลายตัวในพื้นที่เดียวกัน แมวมีประวัติความเครียด เช่น การเปลี่ยนที่อยู่ การทำหมัน หรือการผ่าตัด
- การทดสอบในห้องปฏิบัติการแบ่งออกเป็นสองประเภท2.1 Ejective FIP แมวอาจดูเหมือนปกติหรือเซื่องซึม โดยปกติไข้จะอยู่ระหว่าง 39 ถึง 39.5 องศาเซลเซียส และอาจมีอาการท้องอืด ท้องมาน และช่องอกร่วมด้วย2.2 แมวที่เป็นโรค FIP แบบไม่ปะทุ มักมีไข้นานกว่า 4 วัน น้ำหนักลด เบื่ออาหาร ต่อมน้ำเหลืองโต ดีซ่าน หรืออาการทางระบบประสาท เช่น ataxia uveitis และ retinal vascular cuffing แสดงอาการที่ลูกตา เช่นtaxia nystagmus, intraocular sign เช่น Uveitisretinal vessel cuffing
- ผลการทดสอบ Exudate Analysis (การวิเคราะห์อาการ) ที่ระบุว่า FIP เป็นไปได้ ได้แก่:- น้ำในช่องอกและส่วนต่างๆ มักมีสีเหลืองอ่อนหรือใส เหนียว และมักจับตัวเป็นก้อนเมื่อแช่เย็น หากของเหลวมีเลือดปน มีหนอง หรือมีกลิ่น สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ตัวบ่งชี้ของ FIP- การทดสอบเชิงบวกของ Rivalta เป็นการทดสอบที่คุ้มค่าและง่าย แต่ไม่สามารถยืนยันโรคได้ วัดจากหลุมเจาะที่มีโปรตีน ไฟบริน และเซลล์อักเสบ
- Ultrasound ภาพอัลตราซาวนด์ของแมวที่มี FIP ที่ไม่มีเลือดออกของไต (บริเวณลูกศร) แสดงภาวะ hypoechoic subcapsular echogenicity ที่เกี่ยวข้องกับเปลือกไต (ลูกศรประ) และเมดัลลาไต (ลูกศรประ) การตรวจอัลตราซาวนด์ไม่มีลักษณะเฉพาะของ FIP และไม่สามารถแยกลักษณะปกติออกจาก FIP ได้ ตับและม้ามอาจถือว่าปกติ
- ปฏิกิริยาลูกโซ่โพลีเมอเรสแบบย้อนกลับ (RT-PCR) คือการตรวจหาการติดเชื้อโคโรนาไวรัสด้วย RT-PCR และไม่สามารถใช้เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างเชื้อโรคและไม่ก่อโรค อุจจาระเป็นน้ำจากบริเวณต่างๆ การตรวจชิ้นเนื้อจากอวัยวะที่เกี่ยวข้องหรือ FNA เนื่องจากสามารถเกิดผลลบลวงและผลบวกลวงได้ จึงสามารถใช้หลายวิธีร่วมกันในการทดสอบได้
- Feline Corona Antibody Test (FCoV Rapid Test) เป็นการทดสอบที่ใช้เพื่อทดสอบ FCoV เท่านั้น แต่ระดับแอนติบอดีที่เป็นบวกซึ่งไม่รวมกับระดับแอนติบอดีเชิงลบไม่สามารถวินิจฉัย FIP ได้ ดังนั้นจึงไม่ได้บ่งชี้ว่า FIP ระดับแอนติบอดีอาจต่ำ 10 เปอร์เซ็นต์ของแมว ที่มี FIP มีระดับไวรัสโคโรนาเป็นลบ รวมถึง RT-PCR ยกเว้น RT PCR จากสารหลั่งเมื่อ FCoV เป็นบวก
- ปฏิกิริยาลูกโซ่โพลีเมอเรสแบบย้อนกลับ (RT-PCR) คือการตรวจหาการติดเชื้อโคโรนาไวรัสด้วย RT-PCR และไม่สามารถใช้แยกได้ว่าเป็นการก่อโรคหรือไม่ สาเหตุของ FIP สามารถตรวจพบได้จากอุจจาระ การเจาะเลือด การตรวจชิ้นเนื้อ หรือ FNA จากอวัยวะที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากสามารถเกิดผลลบลวงและผลบวกลวงได้ จึงสามารถใช้หลายวิธีร่วมกันในการทดสอบได้
- จุลพยาธิวิทยา (จุลพยาธิวิทยา) เป็นมาตรฐานทองคำสำหรับการยืนยัน FIP กับรอยโรคของการอักเสบและ vasculitis granulomatous perivascular granulomatous หรือ pyogenic
แนวทางการป้องกันโรคนี้
โรคfipในแมวคือ วิธีเดียวที่จะทำการป้องกัน FIP ได้นั่นคือ ต้องป้องกันการติดเชื้อโดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้
- การทำความสะอาดและบำรุงรักษาห้องสุขาควรสะอาดและมีปริมาณเพียงพอ จำนวนขั้นต่ำที่เหมาะสมสำหรับแมวบ้านคือจำนวนแมว +1 ตัว
- กระบะทรายและชามอาหารและน้ำไม่ควรเก็บอยู่ในห้องเดียวกัน
- หลีกเลี่ยงการมีแมวหลายตัวในที่พักอาศัยแห่งเดียว ขอแนะนำให้แบ่งพวกเขาออกเป็นกลุ่มเล็กๆ หลายกลุ่ม เพื่อไม่ให้แออัดเกินไป
- แมวที่อยู่ในที่พักอาศัยควรแยกกรงไว้ต่างหากเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้คนเดินพลุกพล่าน
- หากแมวที่สงสัยว่าเป็นโรค FIP ถูกการุณยฆาต ควรทำความสะอาดสถานที่และปล่อยให้พักผ่อนเป็นเวลาประมาณสามเดือนก่อนที่จะรับแมวตัวใหม่
- ถ้าตรวจไม่พบเชื้อ corona virus ใน cattery ก็ไม่ควรพบแมวติดเชื้อเช่นกัน
- สามารถใช้การทดสอบ RT-PCR เพื่อตรวจหา FECV ในอุจจาระได้ แต่ต้องใช้การทดสอบหลายอย่างร่วมกัน